Premier powiedział: „Kilka miesięcy temu zaproponowaliśmy pierwszą odsłonę takiego podatku (...) Reakcje na to były bardzo trudne. No i niestety na tamten moment nie mieliśmy większości parlamentarnej do przegłosowania tego podatku (...) ale nie będziemy ustępować z tego tematu”.
Do czego odniósł się premier mówiąc o „trudnych reakcjach”? Otóż w lutym tego roku, na skutek wyraźnych nacisków Kaczyńskiego, rząd zaprezentował kolejną przymiarkę do „podatku od reklam”, który miał uderzyć w dochody wybranych właścicieli mediów, których Kaczyński uważa za wrogów. Wejście w życie tego podatku zaplanowano wówczas już na lipiec tego roku. 10 lutego doszło jednak do bezprecedensowego protestu mediów. Począwszy od tych najbardziej niezależnych wobec władzy, aż do Polsatu i Wirtualnej Polski, których właściciele usiłują się z władzą układać.
Słowa Morawieckiego o „braku na tamten moment większości parlamentarnej” odnoszą się natomiast do ówczesnych kłopotów Kaczyńskiego zarówno z Ziobrą, jak też z Gowinem. Szczególnie ten ostatni, przy okazji każdego kryzysu i przesilenia w obozie władzy, próbuje się prezentować jako obrońca wolności gospodarczej zagrożonej przez etatystyczne zapędy Kaczyńskiego.
Kłopoty PiS-u z koalicjantami skończyły się, kiedy Kaczyński i Terlecki dogadali się z Czarzastym i Zandbergiem. Ziobro i Gowin zrozumieli, że jeśli nawet wierzgną (ryzykując stanowiska, pieniądze i dostęp do coraz większej porcji PiS-owskich mediów), to Kaczyński może ich zastąpić doraźnymi koalicjami z Lewicą, Kukizem oraz wyciąganymi, szantażowanymi i przekupywanymi pojedynczymi posłami innych ugrupowań. Jak widać po najnowszej deklaracji premiera, Jarosław Kaczyński uznał spacyfikowanie Gowina i Ziobry za otwarcie drogi do zakończenia procesu przejmowania przez władzę wszystkich polskich mediów, w czym przejęcie Polska Press (całego pakietu gazet oraz mediów lokalnych) okazało się zaledwie przystankiem.
Uderzenie w ostatnie niezależne media
Czemu Kaczyńskiemu (Morawiecki jest tu jak zwykle tylko wykonawcą woli prezesa PiS) tak bardzo zależy na wprowadzeniu podatku od reklam? Ogłosił przecież „Polski ład” i będzie dysponował unijnymi pieniędzmi, które mogą mu dać władzę na kolejną kadencję. Przejął media lokalne, upartyjnił i zmienił w narzędzia najbardziej brutalnej propagandy wszystkie media państwowe. Może też zawsze liczyć na publicystów Gazety Polskiej, Sieci, Do Rzeczy i wielu innych tego typu mediów. To są gigantyczne zasoby medialne, których nie miała w Polsce żadna władza od czasu upadku PRL.
Kaczyńskiemu jak zwykle chodzi jednak o pełną hegemonię – rozumianą jako personalne przejęcie wszystkich instytucji w danym obszarze. Każdy krytyczny głos dochodzący jeszcze z prywatnych mediów jest dla niego dowodem, że „PiS wciąż nie ma władzy”, „dobra zmiana utknęła”, „w mediach dominują nasi przeciwnicy”.
Podatek medialny – nie mający nic wspólnego z prawem, sprawiedliwością czy zasadami gospodarki rynkowej - ma pozwolić rządzącym na precyzyjne uderzenie w wybrane spółki medialne. Poprzez wpływanie na wysokość ich zysków lub strat. Konstrukcja tego podatku jest bowiem całkowicie arbitralna i całkowicie podporządkowana politycznemu zamówieniu Kaczyńskiego.
Zgodnie z analizą zaprezentowaną jeszcze w lutym tego roku przez specjalistyczny portal Press.pl, podatek jest budowany tak, aby uderzyć najboleśniej w trzech właścicieli mediów, które Kaczyńskiemu najbardziej przeszkadzają. W Agorę (przede wszystkim jako posiadacza Gazety Wyborczej i radia TOK FM), Discovery (przede wszystkim jako posiadacza TVN24), wreszcie RASP (jako posiadacza Newsweeka, Onetu i Faktu, które pisowska władza uważa za zbyt niezależne).
Jak analizował Press: „im więcej biznesów medialnych objętych opłatą znajduje się w danej spółce, tym wyższy będzie podatek od reklam. Na przykład Agora zapłaci składkę za prasę (jako wydawca Gazety Wyborczej), radio (nadawca Tok FM), reklamy zewnętrzne (AMS) i kina (Helios). Mocno może zostać obciążona TVN Grupa Discovery - z powodu wysokich przychodów z reklam na rynku krajowym oraz globalnych obrotów amerykańskiego koncernu Discovery, właściciela TVN. Z uwagi na duże przychody zagranicznych właścicieli wyższym podatkiem może zostać obciążony również polski oddział RASP. Zasady nowego podatku będą mniej dotkliwe dla Cyfrowego Polsatu, bo większą część jego biznesu stanowią usługi telekomunikacyjne, oraz Wirtualnej Polski, która może być obciążona fiskalnie tylko ze względu na własną telewizję”.
Wybrani prywatni właściciele zostaną ukarani przez władzę za sam fakt tolerowania w swoich mediach dziennikarzy i przekazów krytycznych wobec rządu. W ślad za tym pójdzie przekonywanie ich do sprzedaży swoich aktywów medialnych kontrolowanym przez PiS spółkom skarbu państwa.
Przypomnijmy, że na Węgrzech, pod rządami Orbana (wciąż będącego dla Kaczyńskiego przewodnikiem z niszczeniu liberalnej demokracji), w ciągu mniej więcej ośmiu lat doszło do całkowitego wyeliminowania z rynku medialnego prywatnego kapitału (zagranicznego i krajowego), który zaryzykowałby inwestowanie w media nie tylko krytyczne, ale choćby realnie niezależne od rządzącej partii. Uwłaszczeni oligarchowie Orbana lub najważniejsi biznesowi klienci Fideszu przejęli spółki medialne – pozbawione wcześniej zysku przez arbitralne przepisy i działania władzy, analogiczne do „podatku medialnego” proponowanego przez PiS.
Kaczyński uważa, że zgromadził już instrumentarium (ludzi, spółki, publiczne pieniądze) pozwalające na przeprowadzanie w Polsce podobnej operacji – w doniesieniu do TVN (szczególnie TVN24) czy do wybranych aktywów medialnych Agory i RASP.
Zobacz więcej: PiS próbowało uciszyć niezależne media na sposób rosyjski – nie udało się. Teraz sięgnęło po model węgierski
„Dał nam przykład Obajtek, jak zwyciężać mamy...”
Daniel Obajtek testuje granice. Już w 2016 roku Kaczyński chciał kupić za państwowe pieniądze lokalne gazety należące do Polska Press. Niemiecki właściciel, widząc okazję, zaproponował cenę, którą fachowcy od medialnego biznesu uznali za mocno wygórowaną.
Pierwsza fala PiS-owskich prezesów, osadzonych już wówczas w największych spółkach skarbu państwa, nie chciała jednak zaryzykować wchodzenia w taką transakcję. Uważali oni, nie bez racji, że kupno na polecenie władzy, za publiczne pieniądze, po cenie przekraczającej wartość rynkową, aktywów medialnych nie związanych z obszarem zainteresowań kierowanych przez nich spółek z sektora finansowego czy energetycznego, może zostać uznane za działanie na szkodę spółki. Jak pokazał później skandal ze zmarnowaniem milionów złotych na „pocztowe wybory” przez Pocztę Polską i Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych, szansa pociągnięcia do odpowiedzialności prezesów czy zarządów firm jest większa, niż szansa pociągnięcia do odpowiedzialności Kaczyńskiego (który podejmuje decyzje, ale nie zostawia swego podpisu pod żadnym dokumentem), a nawet Morawieckiego czy Sasina. Dlatego mianowani już przez PiS prezesi największych banków, firm ubezpieczeniowych czy spółek energetycznych, nie kwapili się do kupna Polska Press przez parę następnych lat.
Tę granicę przełamał Obajtek. Kupił za publiczne pieniądze Polska Press dla Kaczyńskiego. Podpisał własnym nazwiskiem decyzję wątpliwą biznesowo, ale realizującą polityczną wolę swego patrona. Wykazał się przy okazji absolutną pogardą dla prawa, uznając postanowienie sądu, który nakazał wstrzymanie przejmowania Polska Press przez Orlen, za „bezprzedmiotowe i nie mające wpływu na nasze działania”. Zachował się – na swoją własną skalę - tak, jak Kaczyński, Duda i Ziobro zachowali się przy przejmowaniu Trybunału Konstytucyjnego. Został za to nagrodzony przez Kaczyńskiego powierzeniem mu nie tylko Orlenu, ale także Lotosu i PGNiG, co poza kolejnymi milionami złotych i nową kolekcją nieruchomości dla Obajtka, będzie oznaczało zgromadzenie gigantycznego publicznego kapitału pozwalającego wykupić TVN i każde inne medium w Polsce. Przepłacając dowolnie, ponieważ – jak zawsze powtarzali bracia Kaczyńscy - „suwerenność nie ma ceny” (szczególnie jeśli płacimy w nieswoich pieniądzach).
Ważnym sygnałem było również odejście Zbigniewa Jagiełły ze stanowiska prezesa PKO BP. Jagiełło był obrotowym oportunistą, który używał jako lewara osobistej kariery najpierw znajomości w PO, a później znajomości w PiS-ie. Na obu tych etapach współpracując zresztą blisko z Mateuszem Morawieckim. Przy tych wszystkich zastrzeżeniach trzeba powiedzieć, że Zbigniew Jagiełło jest jednak przede wszystkim biznesmenem, a nie politycznym żołnierzem jak Daniel Obajtek. Jagiełło nadmiernego ryzyka by nie podjął, ani nie dałby się do tego zmusić. Teraz zastąpi go człowiek z poziomu Daniela Obajtka.
Podobne przesunięcia personalne obserwujemy w innych największych spółkach skarbu państwa. To zbliża moment, w którym dla kolejnych pozbawianych zysków prywatnych właścicieli ostatnich niezależnych od władzy mediów w Polsce pojawią się zmiennicy – nowi biznesmeni z legitymacją partyjną PiS, którzy dla Kaczyńskiego zrobią wszystko, bo też wszystko mu zawdzięczają.
Czytaj więcej: Czarne dni dla niezależności mediów w Polsce. Namaszczona przez Obajtka propagandystka zaczęła czystkę
