Szczegółowe analizy sprawozdania finansowego ukazują, że Narodowy Bank Polski borykał się z różnorodnymi wyzwaniami i trudnościami, które przyczyniły się do tej rekordowej straty.

Istotnym czynnikiem były m.in. zmiany w polityce pieniężnej oraz destabilizacja na rynkach finansowych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych.

Bilans NBP za 2023 rok – ogromna strata na budżetu państwa

Według informacji przekazanych przez bank centralny, wynik finansowy za 2023 rok był ujemny, co oznacza rekordową stratę w wysokości - 20,8 mld zł. To znaczny wzrost w porównaniu do ubiegłego roku, kiedy strata wyniosła -16,9 mld zł.

Narodowy Bank Polski wyjaśnił, że ujemny wynik finansowy za rok obrotowy zostanie poddany akumulacji w pozycji "strata" z lat ubiegłych. To oznacza, że straty z poprzednich lat będą miały wpływ na obecną sytuację finansową banku centralnego. Według przekazanych danych niepokryta strata z lat ubiegłych sięga aż 27.401.680,0 tys. zł, co stanowi dodatkowe wyzwanie dla NBP.

Jeszcze nie tak dawno temu rząd PiS oficjalnie zapewniał, że spodziewa się zysku. Informacja o tym zawarta jest w projekcie ustawy budżetowej, za którą odpowiedzialność brał wówczas były premier Mateusz Morawiecki.

– W 2024 r. zgodnie z informacjami otrzymanymi z NBP wpłata do budżetu państwa z tytułu wpłaty z zysku NBP wyniesie 6 mld zł – czytamy w dokumencie sprzed roku.

Zgodnie z ustawą o NBP, jeśli bank centralny osiąga zysk, 95 procent tej kwoty przekazywane jest do budżetu państwa. Niestety obecna strata, jak ta zanotowana w 2023 roku, uniemożliwia przekazanie środków do państwowej kasy.

NBP już wcześniej próbował się wytłumaczyć

Narodowy Bank Polski podjął się wyjaśnienia błędnej prognozy zysku na rok 2023, która spowodowała nieporozumienie co do oczekiwanej wpłaty do budżetu państwa. W komunikacie wydanym po opublikowaniu sprawozdania finansowego za ten okres, NBP tłumaczył, że zapytanie z Ministerstwa Finansów dotyczące planowanego wyniku finansowego zostało otrzymane w sierpniu ubiegłego roku.

Wówczas, jak podaje bank centralny, oszacowany dodatni widok finansowy w wysokości ok. 6 mld zł został zapisany w projekcie budżetu z zastrzeżeniem, że "jest obciążony dużą niepewnością". Zarówno Narodowy Bank Polski, jak i Ministerstwo Finansów zawsze wskazują na fakt, że prognozy te są obarczone dużym stopniem ryzyka.

Bank centralny zanotował stratę również w 2022 roku, wynoszącą około 16,94 mld zł, co spowodowało, że nie dokonał on w 2023 roku wpłaty z zysku do budżetu państwa.

W ostatnich latach widoczna jest zmiana tendencji w działalności finansowej NBP. W 2021 roku bank osiągnął zysk w wysokości 10,97 mld zł, co zaowocowało wpłatą blisko 844,5 mln zł do budżetu państwa. Nadwyżka ponad określoną w ustawie budżetowej na rok 2022 prognozę – w wysokości około 9,6 mld zł – trafiła do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. Natomiast w 2020 roku bank centralny zanotował zysk w kwocie 9,34 mld zł i w 2021 roku dokonał wpłaty ponad 8,87 mld zł do budżetu.